25 wrz Nowy środek zapobiegawczy art. 276A k.p.k. cz. 2

Przed wprowadzeniem do kodeksu postępowania karnego no­wego środka wolnościowego, tj. art. 276a k.p.k., obowiązujący katalog środków zapobiegawczych też gwarantował ochronę i bezpieczeństwo pracownikom medycznym. Brak kazuistycznie i drobiazgowo sfor­mułowanego przepisu nie przesądzał o wadliwości funkcjonujących w kodeksie postępowania karnego środków zapobiegawczych.

Niestety, ścisła ochrona określonej grupy społecznej spowodować może rosz­czenia – zresztą uzasadnione – do zagwarantowania bezpieczeństwa podmiotom przynależnym do innych kręgów zawodowych. W rezultacie powstać może niebezpieczny proces wyodrębniania kolejnych grup społecznych, które z uwagi na wykonywanie określonego zawodu – po­tencjalnie stwarzającego zagrożenie dla ich dóbr – będą żądały ścisłej ochrony, na wzór art. 276a k.p.k.

Niestety, ustawodawca w art. 276a k.p.k. pominął kwestie właściwego rozumienia pojęcia personelu medycznego. Brak jest także owej definicji legalnej w innych aktach normatywnych.

W tym zakresie przydatne będzie odwołanie się do wyroku WSA w Lublinie z 18 listopada 2010 r., zgodnie z którym pojęcie personelu medycznego nie jest tożsame z de­finicją zawodu medycznego, która znajduje się w ustawie z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.

„Personel medyczny” jest niewątpli­wie pojęciem szerszym niż ,,zawód medyczny” i swym zakresem może obejmować również na przykład salowe.

Przyjąć zatem należy, że za personel medyczny uznawać winno się wszystkie podmioty, których praca polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych lub też ma związek z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i podejmowana jest w bezpo­średnim kontakcie z pacjentami

Zawarty w niniejszym rozporządzeniu wykaz nie ma charakteru wyczerpującego i zupełnego, ponieważ nie wskazuje pracowników personelu medycznego, jak na przykład salowe, sanitariusze czy no­szowi. Członkiem personelu medycznego będzie z pewnością osoba przybrana personelowi medycznemu, na przykład wolontariusz, który podejmuje czynności medyczne lub świadczy pomoc – choćby pośred­nio – w ramach działalności leczniczej.

Na podstawie przytoczonych wyżej źródeł przyjąć należy, że zakres pojęcia „personel medyczny” jest niewątpliwie bardzo szeroki. Skoro zatem ustawodawca pokusił się na wprowadzenie tegoż sformułowania do obowiązującego kodeksu postępowania karnego, definicja personelu medycznego winna być pre­cyzyjnie i wyczerpująco określona.

Zabieg legislacyjny polegający na wy­odrębnieniu wprost grupy zawodowej, której gwarantuje się w ramach nowego środka zapobiegawczego ścisłą ochronę, jest niezwykle nie­bezpieczny i może rodzić obawy na przyszłość, w postaci postulatów płynących od innych grupy zawodowych, na przykład sprzedawców, by również dla nich wprowadzić ściśle i precyzyjnie przewidzianą ochronę.

Podkreślić należy, że impuls do wprowadzania wszelkich modyfikacji w procedurze karnej winien opierać się na wnikliwych i gruntownych analizach całokształtu systemu karnoprocesowego, tak by propozycje zmian, które jawią się jako pożądane, gwarantowały i zapewniały za­chowanie i utrzymanie jego spójności. Ustawodawca, tworząc normy prawne, czyni to w sposób zrozumiały i należyty.

Dlatego w przypadku konstrukcji nowego środka zapobiegawczego z art. 276a k.p.k. należy uznać, że dostrzegalny jest brak racjonalnych argumentów, traktujących zasadność i potrzebę jej funkcjonowania w ramach obowiązującego systemu karnoprocesowego.

Na dzień dzisiejszy zapisy art. 276a k.p.k. przybrały następujący kształt:

Art. 276a. KPK

środki zapobiegawcze orzekane w sprawach o przestępstwo popełnione w stosunku do członka personelu medycznego

§ 1.

Tytułem środka zapobiegawczego można orzec wobec oskarżonego o przestępstwo popełnione w stosunku do członka personelu medycznego, w związku z wykonywaniem przez niego czynności opieki medycznej lub osoby przybranej personelowi medycznemu do pomocy w związku z wykonywaniem tych czynności, zakaz zbliżania się do pokrzywdzonego na wskazaną odległość, zakaz kontaktów lub zakaz publikacji, w tym za pośrednictwem systemów informatycznych lub sieci telekomunikacyjnych treści godzących w prawnie chronione dobra pokrzywdzonego.

§ 1a.

Środek zapobiegawczy, o którym mowa w § 1, można orzec również wobec oskarżonego o przestępstwo, o którym mowa w art. 190a stalking ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, popełnione z powodu wykonywanego przez pokrzywdzonego zawodu.

§ 2.

Zakazy, o których mowa w § 1, mogą być połączone z określeniem poręczenia majątkowego. Do poręczenia majątkowego zastosowanie mają przepisy art 266–270, z tym że stanowiące przedmiot poręczenia wartości majątkowe lub zobowiązania ulegają przepadkowi albo ściągnięciu również w razie niezastosowania się do zakazów o których mowa w § 1.

§ 3.

Zakaz publikacji treści godzących w prawnie chronione dobra pokrzywdzonego, o którym mowa w § 1, obejmuje zakaz publikowania i innego udostępniania tych treści niezależnie od tego, czy zostały wytworzone przez oskarżonego czy inną osobę, za pośrednictwem internetowych portali, stanowiących usługę świadczoną drogą elektroniczną w rozumieniu ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną.

§ 4.

Czas stosowania zakazów o których mowa w § 1, określa się przy uwzględnieniu potrzeb w zakresie zabezpieczenia prawidłowego biegu postępowania karnego oraz zapewnienia odpowiedniej ochrony pokrzywdzonemu lub osobom dla niego najbliższym.

§ 5.

Przedłużenie stosowania zakazu na dalszy okres, przekraczający łącznie 6 miesięcy, w postępowaniu przygotowawczym może dokonać, na wniosek prokuratora, sąd rejonowy, w okręgu którego prowadzone jest postępowanie.

Szerzej na temat art. 276a k.p.k. piszę w swoim artykule: UWAGI KRYTYCZNE O NOWYM ŚRODKUZAPOBIEGAWCZYM, PRZEWIDZIANYMW ART. 276A K.P.K.